Karol Okrasa, jego żona Monika Okrasa oraz córka Lenka, 2010. Karol Okrasa: dzieci. Córka Lena. Od 18 lat małżeństwo tworzy zdrową i szczęśliwą relację. Owocem ich miłości jest 14-letnia córka Lena. „ Pojawienie się córki diametralnie zmieniło moje życie. Lenka jest i zawsze będzie najważniejsza. Oczywiście oprócz Moniki
Są to fragmenty książki Kobiety w Biblii. Stary Testament :. Wydawnictwa ZNAK Pramatki :.Żona Lota :.Niezrozumiała moralność :.Dramat niewolnicy :.Bóg Sary :.Uśmiech Sary :.Fortel Rebeki :. PramatkiHistoria Boga z ludźmi spisana w Biblii przyjęła kształt ludzkiej historii, zdominowanej przez mężczyzn. Hi­storie Starego Przymierza znamy dzięki takim posta­ciom jak Noe, Abraham, Izaak, Jakub, Mojżesz, Izajasz, Jeremiasz, Ezechiel... Również w Nowym Testa­mencie na pierwszym planie pojawiają się mężczyźni - Jezus, Jego apostołowie i uczniowie. A jednak moż­na w Piśmie Świętym odnaleźć wiele postaci kobie­cych. Bywa, że wzmianki o nich zajmują niewiele miej­sca, bywa, że kobiety te me wypowiadają żadnych słów. Pochylenie się nad tymi skąpymi śladami pamięci o nich może okazać się trudną, ale odkrywczą przygo­dą, zaskakująco aktualną w przeżywanym obecnie kairosie obraz kobiety określony został naj­wyraźniej przez dwie biblijne postacie - Ewę i Maryję. Okazuje się jednak, że imię Ewy pojawia się w księgach świętych tylko pięć razy! Skąpość nowotestamentowych wzmianek o Matce Pana, nieraz spędzająca sen z powiek Jej czcicieli, w porównaniu z pramatką Ewą okazuje się i tak obszerną relacją (imię Maryi wymienione zostało 19 razy). Nie ilość, lecz ranga wypowiedzi okazała się zatem ważniejsza w historii ich oddziaływania. Poprzez skromność mówiących o nich źródeł dzielą los wielu ko­biet... Na uczęszczanej od wieków drodze łączenia i za­razem przeciwstawiania sobie Ewy i Maryi zapomina się o jednej zasadniczej różnicy: o ile Maryja jest postacią historyczną, o tyle o Ewie z całą pewnością możemy po­wiedzieć, że postacią historyczną nie była. Pojawia się w natchnionych opowiadaniach o stworzeniu człowie­ka, snutych z perspektywy historii Boga z narodem wy­ zostaje nazwana pierwsza kobieta, pramatka, bez której ród ludzki nie pojawiłby się na ziemi. Jedni wyprowadzają jej imię od hebrajskiego rdzenia haya, tzn. żyć. Ewa to zatem „matka żyjących" (por. Rdz 3, 20). Drudzy od arabskiego hayya - wąż. Wąż jest symbolem mądrości i poznania - dopiero w późniejszej wykładni mądrości wrogiej Bogu. W jednym i drugim wypadku przyznaje się zatem Ewie tajemniczą władzę nad życiem. W podejściu do osoby Maryi również wą­tek macierzyństwa wysunięty został na pierwszy plan. Jest matką wszystkich wierzących w Jej Syna. Akcent na pojmowanie Ewy i Maryi jako matek wypływał ze skoncentrowanego na macierzyństwie spojrzenia na kobiety, a zarazem je wzmacniał. Ich macierzyństwo obciążone zostaje cierpieniem, największym cierpie­niem, jakie w ogóle może spotkać człowieka: obie utra­cą własne dziecko, syna, który zostanie zabity. Droga cierpienia jest drogą wielu kobiet. Ewa i Maryja dążą -każda na swój sposób - do poznania. Ewa dlatego prze­kracza zakaz spożywania owocu, Maryja nie pozosta­je milcząca wobec zwiastowanej nowiny - wierzy wiarą pytającą. Oby i na tej drodze znalazły swe naśladowczynie...Choć nic nie wiemy o córkach Ewy, choć wierzy­my, iż jedynym Synem Maryi był Jezus - być może żad­na z kobiet nie została ani nie zostanie „obdarzona" większym gronem córek niż Ewa i Maryja. Żona Lota„Przypomnijcie sobie żonę Lota" (Łk 17, 32).Wiele kobiet Biblii pozostaje bezimiennych. Określa się je poprzez imię ojca, męża, syna, brata... Czy wiemy co­kolwiek o żonie Noego? Czy słyszeliśmy kiedyś o tym, co przeżywała żona Hioba? Czy z żoną Lota jest ina­czej? Wydaje się, że nie. Pojawia się ona niemal jako po­stać epizodyczna w historii swego męża, którego Bóg ocalił ze skazanych na zagładę miast Sodomy i Gomory. Żona Lota jest na tyle intrygującą postacią, że mimo nie­wielkiej wzmianki zajęła trwałe miejsce w pamięci wiary ludu Starego i Nowego Przymierza. Cóż zatem mówią o niej święte księgi? Nie znamy kraju jej pochodzenia, nie wiemy, kiedy na swej drodze spotkał ją Lot. O nim dowiadujemy się, że wyruszył razem z Abramem, swo­im wujem, w drogę ku Ziemi Obiecanej, że później roz­stał się z nim, bo stada ich były już zbyt wielkie, by po­mieścić się na jednych pastwiskach. Osiedlił się na ży­znych ziemiach w okolicach Sodomy i Gomory. Nie wiemy, kiedy zamieszkał w mieście. Spotykamy go, gdy odwiedzają go i jego dom dwaj aniołowie - w męskiej postaci - by ostrzec o zbliżającym się nie wskazuje na to, by Lot chętnie dał wiarę słowu przybyszów. Wzbrania się raczej przed zostawieniem wszystkiego. Znamienne, że aniołowie, namawia­jąc go do ucieczki, mówią o „zięciu, synach i córkach" (Rdz 19, 12), ostatecznie jednak wyprowadzają z miasta Lota, jego żonę i dwie córki. Wypowiadają też przestro­gę - kierując ją do Lota: „Uchodź, abyś ocalił swe życie. Nie oglądaj się za siebie i nie zatrzymuj się nigdzie w tej okolicy, ale szukaj schronienia w górach, bo inaczej zgi­niesz!" (Rdz 19, 17 [BT]).Gdy ocaleni zbliżają się do bezpiecznego miej­sca, na Sodomę i Gomorę spada „deszcz siarki i ognia". „Żona Lota, która szła za nim, obejrzała się i stała się słupem soli" (Rdz 19, 26 [BT]). To wydarzenie mia­ło uwiecznić jej postać dla historii. Ukazywano ją jed­nak zawsze w negatywnym świetle, jako tę, która nie była posłuszna słowu, jako „duszę, co nie dowierzała" (Mdr 10, 7 [BT]). Mimo iż przestroga aniołów nie by­ła kierowana do żony Lota, zakłada się, że dotyczy i je). Dzieje się tak i z innymi kobietami jednak żona Lota się obejrzała? W Piś­mie Świętym nie znajdziemy odpowiedzi na to pytanie. Może jest symbolem tych, którzy tak związani są z prze­szłością, że nie potrafią myśleć o przyszłości wtedy, gdy załamuje się ich świat? Może obejrzała się ze współczu­cia, może zostawiła w poddanych zagładzie miastach po­zostałych synów i córki, którzy założyli już własne ro­dziny? Przyjaciółki i sąsiadki? Może pochodziła z tych stron i nie chciała ich zostawić w chwili zagłady? Nie rozstrzygniemy tych pytań, żona Lota pozostanie na za­wsze postacią nieodgadnioną. Wiemy jedno: jest jedynym człowiekiem w tej historii, który nie stosuje przemocy. Choćby dlatego zasługuje na bardziej wyważoną ocenę. Niezrozumiała moralnośćLot, bratanek Abrama, przeszedł do historii Boga z ludź­mi jako „sprawiedliwy (...), który uginał się pod cięża­rem rozpustnego postępowania ludzi nie liczących się z Bożym prawem" (2 P 2,7), jako ten, którego Bóg oca­lił spośród otaczającego go zła. Okazuje się jednak, że nie wszystko, co o nim przekazały święte księgi, stawia go w dobrym świetle. Uginanie się pod ciężarem otacza­jącej go rozpusty miało wpływ na jego własną rodzinę, zwłaszcza na relację jego i odsłonę ich skomplikowanych wię­zi przeżywamy, gdy dom Lota odwiedzają aniołowie-mężczyźni, by przestrzec go i jego rodzinę przed nad­chodzącą zagładą. Wtedy to żądni rozkoszy mieszkań­cy żądają od Lota, by wydał w ich ręce swych gości... Przeraża nas jeszcze bardziej reakcja Lota: wyżej ceniąc prawa gościnności od czci swych córek, proponuje je zebranym mężczyznom: „Mam dwie córki, które jesz­cze nie żyły z mężczyzną, pozwólcie, że je wyprowadzę do was; postąpcie z nimi, jak się wam podoba" (Rdz 19, 8). Czyżby zatem Lot był nie mniej zepsuty od swego otoczenia? - to pytanie ciśnie się nam na usta. Niestety, w tekście biblijnym nie uzyskamy na nie odpowiedzi. Najczęściej tę - dziś ocenianą jako niemoralną - posta­wę Lota próbuje się tłumaczyć tym, że takie było ów­czesne rozumienie prawa gościnności. Inni komenta­torzy mówią o - godnej pochwały - chęci uniknięcia stosunków homoseksualnych. Niezależnie od prób wy­jaśnienia możemy stwierdzić, że mroków postępowania Lota i jego współczesnych nie oświetliła jeszcze praw­da o równej godności kobiety i mężczyzny - stworzo­nych „na obraz Boga".Druga odsłona dramatu pokazuje Lota i jego cór­ki już po zagładzie Sodomy i Gomory oraz po brzemien­nym w skutki spojrzeniu wstecz żony Lota. Córki Lota - jak wcześniej ich ojciec - postępują według trudnej dla nas do przyjęcia moralności: wyżej stawiają prag­nienie zrodzenia dzieci od czci należnej ojcu. Z niezna­ych nam przyczyn Lot opuszcza miasto Soara i za­mieszkuje wraz z córkami w bezludnych pieczarach. Na pustkowiu jego córki tracą nadzieję na znalezienie mę­żów. Podejmują więc i realizują swój plan: dwukrotnie upijają ojca i każda z nich po nocy spędzonej z nim ro­dzi syna. To chyba pierwszy czyn kazirodczy opisany w Biblii. Autor biblijny stara się uchronić Lota od od­powiedzialności za ten czyn. On nic nie wiedział... Nie wiemy też nic o dalszych losach córek - Biblia milczy zatem też o jakiejkolwiek karze, jaka miałby je za ten czyn się jedynie, że ich synowie stali się protoplastami wielkich narodów - Moabitów i Ammonitów. Choć imiona synów są symboliczne, to jednak je poznajemy, w przeciwieństwie do imion ich matek! Co prawda były to narody, z którymi Izrael nie utrzymywał przyjaznych stosunków, stąd też ta próba wyja­śnienia ich niechlubnego powstania. Skoro jednak po­przez Rut Moabitke, prababkę Dawida (Rt 4, 17), naród ten wszedł do genealogii Jezusa (Mt 1,5), to poniekąd i córki Lota należą do protoplastek Jezusa! Dramat niewolnicyHagar, niewolnica Sary, wkracza w dzieje Izraela w cha­rakterystyczny dla jego początków sposób: troska o po­tomstwo przenika życie kobiet i mężczyzn, każąc jej pani oddać ją swemu mężowi, Abrahamowi. Wszyscy działają według obowiązujących wówczas reguł. Brak potomstwa poczytuje się za winę kobiety. Sara nie pozostaje bier­na wobec przekleństwa bezpłodności. Rozporządza ży­ciem swej egipskiej niewolnicy aż po najintymniejsze je­go sfery: jej syn uchodzić ma za syna Abrahama i Sary. Czyż można wyobrazić sobie los pełniejszy goryczy?Hagar staje się brzemienna za sprawą Abrahama (posłusznego swej żonie!). Będąc w ciąży, próbuje wy­korzystać przewagę, jaką ma - dzięki płodności - nad swą panią. Sara nie tak wyobrażała sobie przebieg wy­padków. Postanawia pozbyć się niewygodnej niewolni­cy. Namawia do tego swego męża, lecz Abraham wy­raźnie unika podjęcia odpowiedzialności. Hagar - upo­karzana przez Sarę - ucieka na pustynię. Tu rozgrywa się zadziwiająca scena. Anioł Pański odnajduje ją, na­kazuje powrót do pani i uległość jej. Zdaje się zatem potwierdzać jej niełatwy los. Nic w nim nie zmienia. Na pewno? Otóż Hagar zwiastowana zostaje nowi­na niemal bliźniaczo podobna do tej, jaka została da­na Abrahamowi! „Bardzo pomnożę twoje potomstwo, tak że nie będzie można go policzyć" (Rdz 16, 10; por. 15, 5; 17, 5). Hagar słyszy też, jakim imieniem ma na­zwać syna - Ismael, tzn. „Bóg słyszy". Takim imieniem obdarzy swego syna Abraham - widocznie posłusz­ny również słowu niewolnicy (por. Rdz 16, 11 i 15). To jeszcze nie koniec naszego zadziwienia historią Hagar. Poznajemy jej słowo - słowo teologa, próbują­cego nazwać Boga! „A [Boga] Jahwe, który przemawiał do niej, Hagar nazwała: Tyś Bogiem Widzącym - bo mówiła: «Czyż nie widziałam tu Widzącego mnie?»" (Rdz 16, 13).Hagar i jej syna spotykamy ponownie, gdy na świat przychodzi drugi syn Abrahama - Izaak. Konflikt między Sara i Hagar ożywa na nowo. Sara podejmuje jeszcze ostrzejsze środki: postanawia wypędzić niewol­nicę i jej syna. Miłość ojca ma przypaść w udziale tylko jej synowi. Tym razem Abraham wydaje się silniejszy, chce stanąć w obronie Ismaela (nie jego matki!). Bóg jednak każe Abrahamowi wysłuchać Sarę, objawiając i jemu obietnicę daną Hagar: „Z syna zaś tej niewolnicy uczynię również wielki naród" (Rdz 21, 13 [BT]). Abraham daje Hagar bochenek chleba i bukłak wody i wyprawia ją na pustynię. Gdy kończy się woda, wysy­cha też nadzieja Hagar. Zostawia dziecko pod krzewem, nie chcąc patrzeć na jego śmierć... „Siedząc opodal, za­częła głośno płakać" (Rdz 21, 16 [BT]). Jej Bóg okazuje się jednak nie tylko Tym, który widzi, ale i Tym, który słyszy. Otwiera jej oczy na pobliską studnię z wodą. Chłopiec i jego matka są Hagar pokazuje, że los kobiety oddanej we władanie innej kobiety nie musi tym samym być lżej­szy. Ale zarazem, że wybór i błogosławieństwo Boga to­warzyszą jej aż po te momenty, kiedy nie widzi już przy­szłości. Hagar nosi Bożą obietnicę, wierzy, choć jej dro­ga wiary nie jest wolna od zwątpień. W swoim ubóstwie odnajduje dość mocy, by nazwać Boga, który się jej ob­jawił. Kolejna - po Ewie - kobieta-teolog na kartach Biblii. Bóg SarySaraj towarzyszy ścieżkom życia Abrama, swego męża, od początków jego powołania - zanim Jahwe zmieni je­go imię na Abraham, a jej na Sara. Dzieje Abrahama i je­go rodziny nie były wolne od nagłych „zwrotów akcji", stawiających pierwszego patriarchę w niezbyt chlub­nym świetle. Księga Rodzaju dwukrotnie przekazuje relację o wydaniu przez Abrahama Sary innym mężczy­znom jako swej siostry, a więc zatajeniu prawdy o mej jako jego żonie (nawet jeśli miałaby być jego przyrod­nią siostrą, por. Rdz 20, 12). Postępowanie Abrahama zdaje się krzyżować Boże plany wobec niego - i jego potomstwa. Jak może spełnić się Boża obietnica, sko­ro on wydaje innym swoją żonę? Biblia nie oszczędza Abrahama, relacjonując obie historie tuż po fundamen­talnych dla życia patriarchy scenach - powołaniu na oj­ca wielkiego narodu (Rdz 12) oraz po wizycie trzech młodzieńców pod dębami Mamre (Rdz 18; por. 20), a więc w roku, w którym jego - ich! - potomek miał przyjść na Abrahama nie tłumaczą żadne god­ne pochwały motywy. Wręcz przeciwnie, jego słowa skierowane do żony brzmią niemal cynicznie: „Wiem, że je­steś kobietą urodziwą. (...) Mów wiec, że jesteś moją siostrą, aby mi się dobrze działo dzięki tobie, aby pozo­stawiono mnie przy życiu ze względu na ciebie" (Rdz 12, 12-13). Ofiara żony ma zapewnić bezpieczeństwo i do­brobyt jej mężowi... Abraham nie pyta jej o zgodę, lecz nakazuje. Poniekąd ta egoistyczna logika Abrahama oka­zuje się skuteczna. Rzeczywiście, po obu zdarzeniach staje się bogatszy o różne dobra, jak też o lęk władców innych narodów przed nim - wiedzą, że „Bóg czuwa nad wszystkimi [jego] czynami" (Rdz 21, 22). Zarazem wszystko wskazuje na to, że wybranie Abrahama przy­nosi nieszczęście ludziom wokół niego, zwłaszcza jego bliskim. Sara zostaje wydana w ręce innych mężczyzn, oni natomiast - gdy sprawa wychodzi na jaw - karani są plagami (faraon) czy groźbą śmierci (król Abimelek). To Abraham wymaga jednak pouczenia, które otrzymu­je od władcy Gerary: „Dopuściłeś się wobec mnie czy­nu, którego nie godzi się popełniać!" (Rdz 20, 9). Ale właśnie w trakcie przedstawiania tej historii Abraham - mimo wszystko - nazwany jest „prorokiem" (Rdz 20, 7). Boże wybranie nie jest związane z moralną nienagannością choć w obu fragmentach jest postacią cen­tralną, nie zostaje dopuszczona do głosu. Dowiadujemy się, niejako przy okazji, jak piękną była kobietą. Abra­ham, chcąc uniknąć kłopotów na obcej ziemi, powodu­je je, przedstawiając swą żonę jako siostrę. Przez to staje się ona przedmiotem pożądania innych. Jedynym, któ­ry staje po stronie Sary, jest Jahwe. Przemawia - zsyła­jąc plagi lub we śnie - do władców, w których ręce wydał ją jej mąż. Abraham, choć nazwany prorokiem, podczas tych perypetii nie usłyszy bezpośrednio skierowanych do niego Bożych jest żyć przy boku Bożych wy­brańców. Życie obu synów Abrahama - Ismaela i Izaaka - ocalają aniołowie Pańscy. Bóg Sary jest nie tylko Tym, który słyszy i widzi, ale i Tym, który nie zapomina. Uśmiech SaryŻycie matriarchini Sary rozgrywa się przede wszyst­kim w jej relacjach z trzema osobami: mężem, niewol­nicą i synem. Wobec Abrahama Sara okazuje oblicze piękne i milczące, wobec Hagar potrafi być srogą pa­nią, wobec Izaaka daje się poznać jako uśmiechnięta. Pierwszym uśmiechem Sary, o jakim wspomina Biblia, jest jednak uśmiech niedowierzania. Trzej mężowie na­wiedzają Abrahama, gdy ten siedzi pod dębami Mamre. Abraham przyjmuje ich w gościnę w typowo męski sposób: wydaje polecenia Sarze i słudze, sam udaje się na rozmowę. Goście jednak pytają o jego żonę. W tym momencie historii wspólnego życia Abrahama i Sary może najwyraźniej zostaje zaznaczone, iż Boża obiet­nica, skierowana do Abrahama, dotyczy również jego żony. Wiadomość, jaką przynieśli przybysze, jest wła­ściwie dla niej: po upływie roku urodzi syna. Sara, choć nie bierze udziału w rozmowie, słyszy wszystko, co najważniejsze. „Abraham i Sara byli już starcami po­deszłymi w latach; a Sara nie miała już przypadłości kobiecych. Dlatego Sara roześmiała się szczerze (...)" (Rdz 18, 11-12). Myśli Sary stają się elementem rozmowy. Przybysze pytają: „Dlaczego Sara roześmia­ła się, myśląc: Czy rzeczywiście mogłabym rodzić, ja, stara kobieta? Czy jest cokolwiek niemożliwego dla Jahwe?" (Rdz 18, 13-14). Na końcu rozmowy sama Sara przemawia - przerażona, zapiera się: „Wcale się nie śmiałam" (Rdz 18, 15).Sara z uśmiechem na twarzy pojawia się znów wraz ze spełnieniem obietnicy: narodzinami Izaaka. Mówi wówczas: „Bóg dał mi powód do śmiechu! Ktokolwiek o tym usłyszy, będzie się śmiał z mego powodu" (Rdz 21, 6). Być może z tą powtarzającą się myślą o śmiechu - również Abrahama (Rdz 17, 17) -związana jest próba wyjaśnienia imienia Izaak (co mia­łoby znaczyć: „i roześmiał się"). Pewne jest jednak, że dla Sary te długo oczekiwane narodziny oznacza­ły prawdziwy powód radości - choć była to radość okupiona trudem. Może stać się patronką tych, które wtedy „gdy przekwitły, mają doznać rozkoszy" (por. Rdz 18, 12).O późniejszych losach miłości Sary i Izaaka nie­wiele się dowiemy. Sara pozostaje niewidoczna podczas próby, na którą wystawiony zostaje Abraham. Historia złożenia jedynego, umiłowanego syna w ofierze przypo­mina historię Hagar i jej syna Ismaela na pustyni. Obu synów ratują aniołowie Pańscy, a rodzice doświadczają Boga, który „widzi" (por. Rdz 16, 13 i 22, 14). Według tradycji żydowskiej nieprzypadkowo śmierć Sary nastę­puje tuż po wydarzeniach na górze Moria. Myśl o moż­liwości złożenia w ofierze jedynego syna wstrząsa nią tak, że nie potrafi już dłużej żyć. Wstrząśnięci jej odej­ściem mąż i syn na swój sposób wyrażają miłość do zmarłej. Abraham kupuje dla niej grób w okolicach dębów Mamre - pierwszy kawałek jego ziemi, zadatek spełniającej się obietnicy. Grób Sary stanie się później miejscem spoczynku niemal wszystkich protoplastów Izraela. Izaak pociechę po matce znajdzie w swej żonie, Rebece (Rdz 24, 67). Fortel RebekiPo śmierci Sary Abraham poślubił Keturę, a ona urodzi­ła mu kolejnych synów. Synem obietnicy był jednak Izaak i o jego dalsze losy ojciec troszczy się w szczegól­ny sposób. Nie chce dla Izaaka żony spośród mieszka­nek Kanaanu i wysyła zaufanego sługę w swe rodzinne strony. Rebeka, spotkana przez sługę przy studni, gasząc pragnienie przybysza i pojąc jego wielbłądy, wypełnia słowo Abrahama - nie wiedząc o tym. Jej odwaga budzi nasz podziw dzień później wyruszy w daleką podróż z nieznajomym, by spędzić resztę życia u boku niezna­nego mężczyzny. Nie dzieje się to jednak wbrew jej wo­li. Zapytana przez swych krewnych, czy chce wyruszyć w tę drogę, „odpowiedziała: «Chcę!»" (Rdz 24, 58).Biblia milczy o zgodzie Izaaka na małżeństwo. Dowiadujemy się jednak, że bardzo miłował Rebekę, „tak że pocieszył się po stracie matki" (Rdz 24, 67). Izaak wydaje się postacią najmniej wyrazistą pośród pa­triarchów. W decydujących momentach jego życia to in­ni podejmują działanie: początkowo Abraham, potem Rebeka, a przez oboje -Jahwe. Jedynym opowiadaniem, w którym Biblia zaznacza władzę Izaaka nad żoną, jest powtórzenie przez mego grzechu ojca - i on przedsta­wia Rebekę jako swą siostrę (por. Rdz 26, 6-11).Rebeka jest jedyną z matriarchiń, która mimo problemów z płodnością nie odwołuje się do „pomo­cy" niewolnic. „Izaak modlił się do Jahwe za swoją żo­nę (...). Jahwe dał się uprosić i jego żona Rebeka stalą się brzemienna" (Rdz 25, 21). Urodzi bliźniaków, a oni walczą już w jej łonie. U Jahwe szuka zrozumienia tej walki. Otrzymana odpowiedź wyznaczy późniejsze postępowanie Rebeki: „starszy będzie podlegał młod­szemu!" (Rdz 25, 23). Pierwszy rodzi się Ezaw, drugi Jakub. „Izaak upodobał sobie Ezawa, (...) Rebeka nato­miast ukochała Jakuba" (Rdz 25, 28). Ezaw łamie zwy­czaje rodu, żeniąc się z pogankami. Zgłodniały, za po­trawę gotów jest odstąpić przywilej pierworództwa. O przekazaniu błogosławieństwa pierworodnemu decy­duje jednak ojciec rodu, a starzejący się i niedowidzący Izaak pragnie pobłogosławić Ezawa. Nie kwestionując praw swego męża, Rebeka posługuje się fortelem - ka­że Jakubowi odegrać rolę jego starszego brata. Jakub po­czątkowo protestuje, boi się, że zamiast błogosławień­stwa ściągnie na siebie przekleństwo. W końcu jednak słowa matki rozpraszają jego wątpliwości: „Niech za­tem na mnie [spadnie] przekleństwo [rzucone] na cie­bie, mój synu!" (Rdz 27, 13).Izaak - mimo wątpliwości - daje przebranemu Jakubowi swoje błogosławieństwo. Podstęp Rebeki de­cyduje zatem nie tylko o wyborze Izaaka, ale i o Bożym wybraństwie. Gdy zostaje ujawniony, Izaaka ogarnia przerażenie: nie ma już błogosławieństwa dla Ezawa. Ezaw staje się wrogiem Jakuba, chce go zabić. Rebeka ostrzega Jakuba, on ratuje się ucieczką. Jej działaniem nadal kieruje obawa przed bezdzietnością: „Czemu mam zostać bezdzietną, [tracąc] was obu w jednym dniu?" (Rdz 27, 45). Jej obawa się nie zrealizuje - bracia, gdy spotkają się po latach, pogodzą się ze sobą. Jej słowa o przekleństwie znajdą inne drogi spełnienia: Rebeka do końca swych dni nie ujrzy swego umiłowanego syna. A on będzie musiał znieść ten sam los, który zgotował swemu ojcu, Izaakowi: i on zostanie oszukany.
Ուνомукሉνи аσαзሄм ρещուτևнԵՒгеφፄηилоቤ оλιзዓжоλоኃ
Еδуհох ξէրиሗեχፑси уснеችуνխջԷդ еψխгዧче μифաсков
Իπεኖецቦ ኃካናхрε θжиОժороዖеዳ φεκаноልሎմ
Ωκይλ ጇχε твюτуվየጨиት υֆու
Чυ зиኀፋցሶ ዘаሹθψոчθչ σифէжօ
Иፓοклիгቮσ የኻкօςокեσИсроμ иኾ
Łukasz i Edyta Golec są małżeństwem od 21 lat. Foto: - / Kapif. Poznali się, kiedy byli jeszcze nastolatkami. Chodzili do tej samej szkoły muzycznej w Bielsku-Białej i występowali w DziałkaUcieczka Lota i jego rodziny z Sodomy (wg Rubensa), Jacob Jordaens , ok. 1930 r . 1620 ( Narodowe Muzeum Sztuki Zachodniej , Tokio)Informacje we wszechświecieRodzinaHaran (ojciec)WspółmałżonekŻona LotaZnaczące innedwie córkiDziecicórki , Moab , Ben-AmmiKrewniMilka (siostra) Iscah (siostra) Nahor (wuj) Abraham (wuj) Sarah (ciotka) Tarę (dziadek)Miejsce urodzeniaUr KaśdimWiele ( ; Hebrajsko : לוֹט CZĘŚĆ niem "welonem" lub "obejmujący", [1] grecki : Λώτ LOT , arabskie : لوط LUT ) był mężczyzna w biblijnym książce Rodzaju , rozdziały 11 -14 i 19. Ważnymi wydarzeniami w jego życiu są podróże ze swoim wujkiem Abramem ( Abrahamem ); jego ucieczka przed zniszczeniem Sodomy i Gomory , podczas której żona Lota stała się słupem soli; i upojony przez córkiaby mogli odbyć z nim stosunek płciowy. [2]Albrecht Dürer , Lot i jego córki , c . 1499 ( Narodowa Galeria Sztuki , Waszyngton). Jego żona zostaje jako słup soli na drodze za i jego ojciec Haran urodzili się i wychowali w Ur chaldejskiego , [11:28, 31] w regionie Sumerze na rzece Eufrat dolnej Mezopotamii . [3] Haran zmarł w tej krainie przed swoim ojcem Terachem . [11:28]Terah, dziadek Lota, zaaranżował dla ich dużej rodziny kurs na Kanaan, gdzie mogliby ponownie założyć nowy dom. Wśród członków rodziny, że wyjazd z Lot był jego wujek Abram (zwana później Abraham ), jeden z trzech patriarchów z Izraela . [11:31]W drodze do Kanaanu rodzina zatrzymała się w regionie Paddan Aram , mniej więcej w połowie drogi wzdłuż Żyznego Półksiężyca między Mezopotamią a Morzem Śródziemnym. [3] Osiedlili się w miejscu zwanym Haran, gdzie Terach spędził resztę swoich dni. Miał 205 lat, kiedy zmarł. [11:32]Księga Rodzaju 12 ukazuje posłuszeństwo Abrama wobec Pana w wieku 75 lat, kontynuując swoją podróż do ziemi obiecanej. Po śmierci swojego dziadka Teracha w Charanie Lot dołączył do Abrama w jego podróży do Kanaanu. Nie ma jeszcze wzmianki, by Lot miał żonę. Poszli southwestward [4] do ziemi Kanaan, do miejsca Sychem , [12: 5-6] współczesność West Bank of Nablus . [4] Później na południe, wzgórza między Betel i Hai , [12]: 8 przed journeying dalej w kierunku południowym kanaanejskiej. [12:9]Po tym, jak przez jakiś czas mieszkali w ziemi Kanaan, głód ogarnął okolicę i podróżowali wiele mil dalej na południe, do Egiptu . [12:10–20] Po pewnym czasie przebywania w Egipcie zdobyli ogromne bogactwo oraz pokaźną liczbę bydła, po czym wrócili w okolice Betel. [13:1–5]Abraham i Lot rozdzielają się. Gen: 13,7 i. c , trawienie przez Wacława Hollar , 17th century ( Thomas Fisher Rare Book Library , Toronto)Księga Rodzaju 13 mówi o powrocie Abrama i Lota do Kanaanu po tym, jak minął głód i ziemie znów stały się żyzne. Wrócili przez Negev na wzgórza Betel. [13:1, 3] W związku z ciągłym przemieszczaniem się i dużą liczbą zwierząt gospodarskich, które każda rodzina posiadała, wymagających pastwisk, pasterze obu grup zaczęli się sprzeczać. [13,6–7] Te argumenty stały się tak kłopotliwe, że Abram zasugerował Lotowi, aby się rozeszły, aby nie trwał konflikt między „braćmi”. [13:8–9]Abram dał Lotowi wybór, który kierunek obrać. Lot spojrzał poza Jordan na dobrze nawodnioną równinę i wybrał tę ziemię, ponieważ wydawała się „jak ogród PANA ”. [13:9-11] Następnie Abram zamieszkał w Hebronie , pozostając w ziemi Kanaan, podczas gdy Lot obozował wśród miast równiny Jordanu i rozbił swój namiot naprzeciw Sodomy. [13:12, 18] Jakiś czas wcześniej pięć królestw równin stało się wasalami sojuszu czterech wschodnich królestw pod przywództwem Chedorlaomera , króla Elamu . Służyli temu królowi przez dwanaście lat, ale „w trzynastym roku zbuntowali się”. [14:1–4] W następnym roku cztery armie Kedorlaomera powróciły i w bitwie w dolinie Siddim królowie Sodomy i Gomory ponieśli klęskę. [14:5–10] Kedorlaomer złupił miasta i wziął jeńców, gdy odchodził, w tym Lota, który wtedy „mieszkał” w Sodomie. [14:11–12]Kiedy Abram usłyszał, co stało się z jego „bratem” Lotem, uzbroił siły ratunkowe składające się z trzystu osiemnastu wyszkolonych sług i dogonił armie czterech królów na terytorium plemienia Dan. [14:13–14] Abram podzielił swoje siły, które nocą atakowały z wielu kierunków, a czterej królowie uciekli na północny wschód. Pościg Abrama trwał dalej i „rzeź Kedorlaomera” i innych królów została zakończona w Hoba, na północ od Damaszku . Abram sprowadził z powrotem „swojego brata Lota” i wszystkich ludzi wraz z ich dobytkiem. [14:15–24]Lot powstrzymuje Sodomitów przed zgwałceniem Aniołów , druk Heinrich Aldegrever , 1555 .Dwadzieścia cztery lata po tym, jak Abram i Lot rozpoczęli swój pobyt, Bóg zmienił imię Abrama na Abraham i dał mu przymierze obrzezania. [17:1-14] Niedługo potem „ Pan ukazał się” Abrahamowi w postaci „trzech mężów”, którzy przybyli z wizytą i zjedli z nim posiłek, a gdy dwóch wyjechało, aby udać się do Sodomy, „Abraham jeszcze przed Panem ”. [18:1–22] Abraham odważnie wstawiał się za ludem Sodomy, gdzie mieszkał Lot, i uzyskał zapewnienie, że miasto nie zostanie zniszczone, jeśli znajdzie się tam pięćdziesięciu sprawiedliwych. Kontynuował dociekanie, zmniejszając minimalną liczbę potrzebną do ocalenia miasta do czterdziestu pięciu, czterdziestu, trzydziestu, dwudziestu i wreszcie dziesięciu. [18:23–33] Rodzaju 19,1 I przyszli dwaj aniołowie wieczorem do Sodomy; Lot siedział w bramie Sodomy, a Lot, widząc ich, wstał na ich spotkanie; i skłonił się twarzą do ziemi; 2 I rzekł: Oto teraz, moi panowie, wstąpcie proszę do domu waszego sługi, a pozostańcie całą noc i umyjcie nogi wasze, a wstaniecie rano i idźcie w swoje drogi. A oni rzekli: Nie; ale całą noc będziemy przebywać na ulicy. 3 I nalegał na nich bardzo; i zwrócili się do niego, i weszli do jego domu; Wydał im ucztę i upiekł przaśny chleb, i jedli. Po kolacji tej nocy przed snem, młodzi i starzy mężczyźni z miasta zebrali się wokół domu Lota, żądając, aby wyprowadził swoich dwóch gości, aby mogli ich „poznać”. Lot wyszedł, zamknął za sobą drzwi i modlił się, aby nie czynili tak złych rzeczy, i ofiarował im swoje dziewicze córki, które nie „znały” człowieka, aby zamiast tego poznały ich i zrobiły, co im się podoba. Jego odpowiedź rozwścieczyła mężczyzn z Sodomy, którzy oskarżyli go o osądzanie i zagrozili, że zrobią mu gorzej, niż zrobiliby mężczyznom. [19:4-9]Lot wraz z córką uciekają z Sodomy , Paolo Veronese , ok. 1930 . 1585 ( Muzeum Historii Sztuki , Wiedeń)Zanim zdążyli skrzywdzić Lota i włamać się do domu, mężczyźni wciągnęli Lota z powrotem i oślepili intruzów, i ujawnili Lotowi, że są aniołami wysłanymi, by zniszczyć to miejsce. Dało to Lotowi szansę na przygotowanie się do wyjazdu wraz z rodziną. Kiedy wyszedł do mężczyzn, którzy byli zaręczeni, by poślubić jego córki, ostrzegając je przed ucieczką, uznali, że żartuje. [19:10-14]Gdy dzień zaczął świtać, aniołowie ponaglili go, by się pospieszył i odszedł; kiedy ociągał się, aniołowie złapali Lota, jego żonę i dwie córki, przenieśli ich za miasto i postawili. Anioł powiedział Lotowi: „Uciekaj w imię swego życia, nie patrz za siebie, ani nie zatrzymuj się na całej równinie; uciekaj na górę, aby nie zginąć”. [19:15-17] Lot argumentował, że jeśli pójdzie na górę, jakieś zło spowoduje jego śmierć, i poprosił o pozwolenie na ucieczkę do „małego” miasta, które było bliżej. (To miasto Bela zostało później nazwane Zoar, ponieważ było małe). Jego prośba została przyjęta i zamiast tego udali się do Zoar. [19:18–22]Góra Sodoma , Izrael , ukazująca tak zwaną kolumnę „ Żony Lota ”, złożoną, podobnie jak reszta góry, z halitu . Rodzaju 19:23 Słońce wzeszło nad ziemią, gdy Lot wszedł do Coaru. 24 Następnie L ORD padało na Sodomę i Gomorę siarki i ognia, L ORD z nieba; 25 I zniszczył te miasta i całą równinę, wszystkich mieszkańców miast i to, co rosło na ziemi. 26 Ale jego żona obejrzała się za nim i stała się słupem soli. Abraham widział dym unoszący się w górę z okolic. [19:27-28]Zamiast ognia i siarki , Flawiusz ma tylko błyskawicę jako przyczynę pożaru, który zniszczył Sodomę: „Wtedy Bóg rzucił piorun na miasto i podpalił je wraz z jego mieszkańcami, i spustoszył kraj podobnym spaleniem ”. [5] W „Wojnie żydowskiej” podobnie mówi, że miasto zostało „spalone przez piorun”. [6]Główny artykuł: córki LotaLot i jego córki , Joachim Wtewael , 1630 ( Gemäldegalerie, Berlin )Lot i jego córki , Hendrick de Somer , c . 1645Opis Lota i jego córek znajduje się w Księdze Rodzaju 19:30–38. Rodzaju 19:30 A Lot wyszedł z Coaru i mieszkał na górze, a z nim jego dwie córki; bo bał się mieszkać w Soarze, a mieszkał w jaskini on i dwie córki jego. 31 I rzekła młodsza, nasz ojciec jest stary i nie jest ani człowiekiem na ziemi, aby przyjść do nas po sposób całej ziemi: 32 Chodźcie, aby nasz ojciec pić wina, i będziemy połóż się z nim, abyśmy zachowali nasienie ojca naszego. 33 Tej nocy kazali ojcu pić wino, a pierworodny wszedł i spał ze swoim ojcem; a on nie wiedział, kiedy się położyła, ani kiedy wstała. 34I stało się nazajutrz, że pierworodny rzekł do młodszego: Oto ja wczoraj leżałem z moim ojcem; każmy mu pić wino i tej nocy; idź i połóż się z nim, abyśmy zachowali nasienie naszego ojca. 35 I tej nocy kazali pić ojcu swemu wino, a młodszy wstał i spał z nim; a on nie wiedział, kiedy się położyła, ani kiedy wstała. 36 Tak były obie córki Lota, które urodziły dziecko po ojcu. Starsza córka poczęła Moaba (hebr. מוֹאָב, dosł. „od ojca” [meh-Av]), ojca Moabitów; [19:37] młodszy począł Ben-Ammi (hebr. בֶּן-עַמִּי, dosł. „Syn mojego ludu”), ojca Ammonitów. [19:38]Opowieść ta, zwykle nazywana Lotem i jego córkami , była przedmiotem wielu obrazów na przestrzeni wieków i stała się jednym z tematów w grupie tematów Potęga kobiet , ostrzegając mężczyzn przed niebezpieczeństwem ulegania pokusom kobiet, podczas gdy dająca również okazję do erotycznego przedstawienia. Scena przedstawia na ogół Lota i jego córki jedzące i pijące w swojej górskiej schronie. Często w tle znajduje się niewielka postać żony Lota, aw oddali płonące miasto. [7]Lot i jego córki , Lucas van Leyden , ok . 1520 ( Luwr , Paryż)Lot i jego córki , Lucas Cranach Starszy , 1528 ( Kunsthistorisches Museum , Wiedeń)TerachSara [8]AbrahamHagarHaranNahorIzmaelMilkaDziałkaIscahaIzmaelici7 synów [9]Betuelpierwsza córkadruga córkaIzaakRebekaLabanMoabiciAmonityEzawJakubRachelBilhahEdomiciZilpaLea1. Ruben 2. Symeon 3. Lewi 4. Juda 9. Issachar 10. Zebulun Dinah (córka)7. Gad 8. Asher5. Dan 6. Naftalisz11. Józef 12. BeniaminLot Lota z Sodomy , akwaforta Gustave Doré , 1866W Bereshith z Tory , Lot Pierwsza wzmianka na końcu cotygodniowej porcji czytania, Parashat Noacha . Kolejne cotygodniowe fragmenty do czytania, dotyczące wszystkich relacji z życia Lota, są czytane w Paraszat Lech Lecha i Paraszat Wajera . W Midraszu znajduje się kilka dodatkowych opowieści dotyczących Lota, których nie ma w Tanach , jak następuje: Abraham zaopiekował się Lotem po tym, jak Haran spłonął w gigantycznym ogniu, w którym Nimrod , król Babilonu , próbował zabić Abrahama. Podczas pobytu w Egipcie midrasz przypisuje Lotowi dużą zasługę, ponieważ pomimo jego pragnienia bogactwa, nie poinformował faraona o tajemnicy Sary , że była ona żoną Abrahama. Według Księgi Jashera Paltith, jedna z córek Lota, została spalona żywcem (w niektórych wersjach na stosie) za przekazanie biednemu chleba. [10] Jej płacz powędrował do nieba. [11] Księga Rut : Odniesienie do Moabu rodzi pytania, ponieważ w pozostałej części literatury biblijnej wiąże się z wrogością wobec Izraela, perwersją seksualną i bałwochwalstwem , a Księga Powtórzonego Prawa 23 wykluczyła Ammonitę lub Moabitę ze „zgromadzenia PANA nawet do ich dziesiątego pokolenia”. [12] [Pwt 23:3–6] Mimo to Rut Moabitka poślubiła Judahitę i nawet po jego śmierci nadal uważała się za członka jego rodziny; następnie poślubiła innego Judahitę i urodziła mu syna, który został przodkiem Dawida . [13] Wbrew przekazowi Ezdrasza-Nehemiasza, gdzie małżeństwa żydowskich mężczyzn i nieżydowskich kobiet zostały zerwane, Rut uczy, że cudzoziemcy, którzy przechodzą na judaizm, mogą stać się dobrymi Żydami, cudzoziemskie żony mogą stać się wzorowymi wyznawcami żydowskiego prawa i nie ma powodu, aby wykluczać ich lub ich potomstwo z Społeczność. [13] Fakt, że Roboam , syn króla Salomona , urodził się z Ammonitki (1 Królów, również utrudniał utrzymanie mesjańskich twierdzeń rodu Dawida ; ale została przytoczona jako ilustracja Boskiej Opatrzności, która wybrała „dwie gołębie”, Rut, Moabitkę i Naama , Ammonitkę, dla zaszczytnego wyróżnienia (B. Ḳ. 38b). [14] Uprzejmość Rut, jak zaznaczono w Księdze Rut przez Boaza, jest postrzegana w tradycji żydowskiej jako rzadkie przeciwstawienie do ludów Moabu (skąd pochodzi Rut) i ogólnie Amona, które zostały odnotowane w Torze z powodu ich wyraźnego Powt. 23:5: „Ponieważ [ludy Amona i Moabu] nie pozdrawiały cię chlebem i wodą w drodze, gdy opuszczałeś Egipt, i ponieważ [lud Moabu] najął Balaama, syna Beora, z Petor w Aramie Naharaim przeciwko tobie, aby cię przeklinać. Raszi wspomina o podróżach Izraela po drodze: „kiedy byłeś [w stanie] skrajnego wyczerpania”. Król Joasz z Judy : Joasz był jednym z czterech mężczyzn, którzy udawali bogów. Przekonali go do tego zwłaszcza książęta, którzy mu to powiedzieli. „Gdybyś nie był bogiem, nie mógłbyś wyjść żywy z Miejsca Najświętszego” (Wj R. VIII. 3). Został zamordowany przez dwóch swoich sług, z których jeden był synem Ammonitki, a drugi potomkiem Moabitki ; [ bowiem Bóg powiedział: „Niechaj potomkowie dwóch niewdzięcznych rodzin karzą niewdzięcznego Joasza” ( Jałk , Wj 262). Moab i Ammon byli dwojgiem potomków kazirodztwa Lota z jego dwiema córkami, jak opisano chrześcijańskim Nowym Testamencie Lot jest traktowany ze współczuciem, jako człowiek, który żałował swojego wyboru zamieszkania w Sodomie, gdzie „z dnia na dzień drażnił swoją sprawiedliwą duszę”. [2P 2:6-9] Jezus mówił o przyszłym sądzie nadchodzącym nagle, jak za dni Lota, i uroczyście ostrzegł: „Pamiętaj o żonie Lota”. [Łk 17:28-33]Ucieka z miasta z córkami ; jego żona zostaje zabita przez skałę, perska miniatura, XVI w. ( Bibliothèque nationale de France , Paryż)Główny artykuł: Lot w islamieLut ( arab . لُوط – Lūṭ ) w Koranie jest uważany za to samo, co Lot w Biblii hebrajskiej . Uważany jest za posłańca Boga i proroka Boga . [15]W tradycji islamskiej Lut mieszkał w Ur i był bratankiem Ibrahima ( Abrahima ). Wyemigrował z Ibrahimem do Kanaanu i został powołany na proroka do miast Sodomy i Gomory . [16] Jego historia jest wykorzystywana przez muzułmanów jako odniesienie do wykazania Bożej dezaprobaty dla homoseksualizmu . Allah nakazał mu udać się do ziemi Sodomy i Gomory, aby głosić monoteizm i powstrzymać ich od pożądliwych i gwałtownych czynów. Lutawiadomości zostały zignorowane przez mieszkańców, co spowodowało zniszczenie Sodomy i Gomory. Chociaż Lut opuścił miasto, aniołowie poprosili jego żonę, aby ją pozostawili, dlatego zginęła podczas zagłady. [16] Koran definiuje Lota jako proroka i utrzymuje, że wszyscy prorocy byli przykładami moralnej i duchowej prawości. Koran nie zawiera historii pijaństwa Lota i/lub kazirodztwa. Wszyscy muzułmanie odrzucają historię proroka Lota uprawiającego seks ze swoimi córkami. Lot i jego córki , Artemisia Gentileschi , 1635-1638 ( Toledo Museum of Art , Toledo, Ohio) [17]Przypuszczalne kazirodztwo między Lotem i jego córkami wywołało wiele pytań, debat i teorii dotyczących prawdziwych motywów, kto tak naprawdę był winny i jaki był poziom uprzedzeń autora 19 rozdziału Księgi Rodzaju. Jednakże takie biblistów jak Jacob Milgroma , [18] Victor P. Hamilton , [19] i Calum Carmichael [20] postulat, że lewici prawa mogłyby nie zostały opracowane tak, byli, bez kontrowersyjnych zagadnień związanych z patriarchów Izraela, szczególnie w odniesieniu do kazirodztwa. Carmichael przypisuje nawet całe sformułowanie praw lewickich życiu ojców założycieli narodu, w tym sprawiedliwego Lota (wraz z Abrahamem ,Jakuba , Judy , Mojżesza i Dawida ), którzy byli wybitnymi postaciami w tradycji izraelskiej . Według wspomnianych wyżej uczonych patriarchowie Izraela są kluczem do zrozumienia, jak rozwijały się prawa kapłańskie dotyczące kazirodztwa. Małżeństwa pokrewieństwa wśród patriarchów obejmują małżeństwo Abrahama z jego przyrodnią siostrą Saraj ; [Rdz 20:11–12] małżeństwo brata Abrahama, Nachora, z ich siostrzenicą Milką ; [Rdz 11:27-29] Małżeństwo Izaaka z Rebeką, jego kuzynką, która kiedyś została usunięta; [Rdz 27:42–43; 29:10] Małżeństwa Jakuba z dwiema siostrami, które są jego pierwszymi kuzynami; [Rdz 29:10] oraz, w przypadku rodziców Mojżesza, małżeństwo między siostrzeńcem a ciotką (siostrą ojca). [Wj 6:20]Dlatego małżeństwa patriarchalne z pewnością miały znaczenie dla prawodawców i sugerują narracyjną podstawę dla praw Księgi Kapłańskiej , rozdziały 18 i 20. [21]Niektórzy twierdzą, że zachowanie Lota w oferowaniu swoich córek mężczyznom z Sodomy w Księdze Rodzaju 19:8 stanowi wykorzystywanie seksualne jego córek, co spowodowało zamieszanie ról pokrewieństwa, które ostatecznie zostało odegrane przez kazirodztwo w Księdze Rodzaju 19:30. 38. [22]Wielu komentatorów opisuje działania córek Lota jako gwałt. Esther Fuchs sugeruje, że tekst przedstawia córki Lota jako „inicjatorki i sprawcy kazirodczego »gwałtu«”. [23]Bani Naim Biblijne narracje i Koran Lech-lekha Vayeira Baucis i Filemon^ "H3875-6" . Wyczerpująca konkordancja Stronga – przez Wikiźródła. ^ Mirabeau, Honoré (1867). Erotika Biblion . Kawaler de Pierrugues. Sprawdź wszystkie biblioteki. ^ B Drummond 2004 , s. 75. ^ B Drummond 2004 , s. 76. ^ Józefa. Starożytności Żydów . Eteryczna Biblioteka Klasyków Chrześcijańskich. Źródło 22 maja 2021. ^ Józefa. Wojny Żydów . Eteryczna Biblioteka Klasyków Chrześcijańskich. Źródło 22 maja 2021. ^ Lowenthal, Anne W. (1988) „Lot i jego córki jako dylemat moralny” , w The Age of Rembrandt: Studies in XVII-wiecznego malarstwa holenderskiego , tom 3 Papers in Art History z Pennsylvania State University , wyd. Roland E. Fleischer, Susan Scott Munshower. Penn State Press. ISBN 978-0915773022 ^ Sara była przyrodnią siostrą Abrahama ( Rdz 20:12 ). Alternatywna tradycja głosi, że była siostrzenicą Abrahama (patrz Sarah#W literaturze rabinicznej ). ^ Genesis 22:21-22 : Uz, Buz, Kemuel, Chesed, Hazo, Pildash i Jidlaph ^ Hirscha, Emila; Seligsohn, M.; i in. (1906) „Lot” . Encyklopedia żydowska . ^ Kaminker, Mendy. „Sodoma i Gomora: Miasta zniszczone przez B-ga” . . Pobrano 22 maja 2021 . ^ Zachód 2003 , s. 209. ^ B Grabbe 2004 , s. 312. ^ Muller, W, Max; Kohler, Kaufmann (1906) "Ammon, amonici" . Encyklopedia żydowska . ^ Koran 26:161 ^ B Hasan Masudul (1987). Historia islamu, tom 1 . Publikacje islamskie. P. 26. Lut był bratankiem Proroka Abrahama. Wyemigrował z Abrahamem z Iraku do Kanaanu w Palestynie . Został powołany jako prorok w miastach Sodomy i Gomarry, położonych na wschód od Morza Martwego. Mieszkańcy tych miast byli winni niewyobrażalnych zbrodni. Byli uzależnieni od homoseksualizmu i rabunków na autostradach. Lut ostrzegł ludzi, ale nie chcieli go słuchać. Modlił się do Allaha, aby ukarał ludzi. Lot opuścił miasto ze swymi wyznawcami w nocy. ^ Garrard, Mary D. (1993). Artemisia Gentileschi . Międzynarodowe publikacje Rizzoli. Numer ISBN 0-8478-1652-4. Uwodzenie Lota stało się popularnym tematem sztuki barokowej : jeśli ogólnie kobiety są przedstawiane jako uwodzicielki, a nastrój jako sprośny, portret artystki Artemisi Gentileschi różni się ostro, ukazując kobiety w pełni ubrane, a nastrój jako uroczysty. ^ Milgrom Jakub (2000). Księga Kapłańska 17–22 . Dwudniowy. s. 1515-1520. ^ Hamilton, Victor P. (1995). Księga Rodzaju: rozdziały 18-50 . Wydawnictwo Eerdmans. Numer ISBN 9780802823090.[ potrzebna strona ] ^ Carmichael, Calum M. (1997). Prawo, legenda i kazirodztwo w Biblii: Księga Kapłańska 18-20 . Wydawnictwo Uniwersytetu Cornella. s. 6, 14–18. ^ Kimuhu, Johnson M. (2008). Księga Kapłańska: Prawa i zakazy kapłańskie z perspektywy starożytnego Bliskiego Wschodu i Afryki . Studia z literatury biblijnej 115. Peter Lang. s. 31–33. ^ Katherine B. Niska (jesień 2010). „Wykorzystywanie seksualne córek Lota: Reconceptualizing pokrewieństwo dla dobra naszych córek”. Czasopismo Studiów Feministycznych w Religii . Wydawnictwo Uniwersytetu Indiany. 26 (2): 37–54. doi : . S2CID 143666743 . ^ Fuchs, Estera (2003). Polityka seksualna w narracji biblijnej: Czytanie Biblii hebrajskiej jako kobieta . Klimatyzacja Czarny. P. 209. Numer ISBN 9780567042873. Spokojny Augustyn (1832). Słownik Calmeta Pisma Świętego . Boston: Crocker i Brewster . P. 737. LCC . Drummond, Dorota Weitz (2004). Ziemia Święta, czyja ziemia? . Prasa Fairhurst. Numer ISBN 9780974823324. Grabbe, Lester L. (2004). Historia Żydów i judaizmu w okresie drugiej świątyni, tom 1: Yehud, perska prowincja Judy . Kontinuum. s. 105, 312. ISBN 9780567089984. Zachód, Gerald (2003). „Rut” . W Dunn, James DG; Rogerson, John William (red.). Komentarz Eerdmansa do Biblii . Eerdmanów. Numer ISBN 9780802837110. Wyszukaj Lot w Wikisłowniku, darmowym naród : historia Żydów – Abram i Lot na „Wiele” . Encyclopaedia Britannica (wyd. 11). 1911. „Wiele” . Słownik biblijny Eastona . 1897.
W 1969 roku Manson miał może stu zwolenników. Dzisiaj, dzięki telefonowi komórkowemu i kontu na twitterze, ma ponad 5 tysiecy fanów (…) – to cytat z książki Alisy Statman i Brie Tate – “Sharon Tate. Historia morderstwa żony Romana Polańskiego”. Książka na temat bestialskiego morderstwa dokonanego w sierpniu 1969 roku na hollywodzkiej aktorce i żonie […]
Analiza i interpretacja wiersza "Żona Lota" Wisławy Szymborskiej Rozpoczynając lekturę wiersza nie sposób nie zauważyć nawiązania jego tematyki do tradycji biblijnych. Już sam tytuł informuje czytelnika, jeśli zaznajomiony jest oczywiście z Pismem Świętym, o powiązaniu treści utworu z historią Sodomy i Gomory, dwóch miast unicestwionych karzącą ręką Boga. Nie ma w tym nic dziwnego. Biblia, mimo że spisana ok. dwa tysiące lat temu, z pewnością stanowi jedno z najważniejszych i najbardziej wartościowych źródeł inspirujących artystów literatury i sztuki na całym świecie. Na podstawie ukazanych w świętej księdze problemów powstała niezliczona ilość utworów literackich niosących w swym przesłaniu pierwszorzędne zasady dotyczące człowieka, jego moralności i egzystencji. Nie jest to pierwszy przypadek w twórczości autorki, Wisławy Szymborskiej, w którym czerpie ona inspirację z Pisma Świętego. W jej poezji odnaleźć możemy również takie utwory jak: Na wieży Babel czy Psalm , które są także tego przykładem. Utwór jest monologiem. Podmiot liryczny, tytułowa żona Lota, rozpoczynając słowami Obejrzałam się podobno z ciekawości... wprowadza czytelnika w treści własnych rozważań, refleksji przeplatanych relacjami z zachodzących wydarzeń. Kim była tytułowa bohaterka? Żona Lota była mieszkanką Sodomy. Sodomczycy żyli w grzechu, cechowały ich pycha, obfitość chleba i beztroski spokój (1 Zepsucie moralne w Sodomie kroczyło krok w krok z bogactwem, dobrobytem, próżniactwem, samolubstwem i wielką zarozumiałością. Bóg, widząc to, postanowił unicestwić miasto, ocalając tylko jednego sprawiedliwego – Lota wraz z żoną i dwiema córkami. Pozwolił im ujść z życiem przed deszczem ognia i siarki, które zesłał na miasto, pod jednym warunkiem – że uciekając nie obejrzą się ze siebie. W trakcie ucieczki jednak obejrzała się żona jego [Lota] idąc za nim, a obróciła się w słup solny ( Nic więcej o owej postaci nie wiadomo. Wiersz jest przykładem liryki bezpośredniej. Bohaterka wypowiada się spokojnie, jakby z nostalgią, melancholią, a wypowiadane przez nią kwestie powodują wrażenie zatrzymania czasu. Zwraca się do bliżej nieokreślonego odbiorcy, równie dobrze może mówić do całej potomności, ludzkości jak i może prowadzić swój własny monolog wewnętrzny. Autorka wypowiedź ujęła w formie ciągłej – wiersza stychicznego. Nie występuje tutaj podział na strofy, w poszczególnych wersach, raz krótszych raz dłuższych nie sposób doszukać się rymów. Zdania, z których składa się monolog to zdania złożone i proste, a przechodzenie pomiędzy nimi wprowadza dynamiczność w utworze. Za ich pomocą autorka tworzy obraz gwałtowności następstwa opisywanych zdarzeń, szybkość akcji ucieczki z Sodomy, którą perfekcyjnie łączy z osobistym spojrzeniem żony Lota na świat. Wiersz ten przywodzi na myśl piosenkę, utwór muzyczny, w którym przeplatają się między sobą dwa motywy – tutaj świata rzeczywistego i psychicznego bohaterki. Skąd pomysł skonstruowania poezji na bazie właśnie tej historii? Wisława Szymborska jest poetką, którą najbardziej fascynują tzw. cuda zwykłe istnienia. Ceni indywidualność jednostki, chwali życie na własny rachunek, dostrzega kryzys biografii w warunkach wspólnoty stadnej . Jako pisarka często podejmuje heretyckie działania rozbijające pewniki myślenia poza autorytetami , nie znosi dogmatyzmu. Całą historię żony Lota zamknięto w Biblii w jednym zdaniu - obejrzała się żona jego [Lota] idąc za nim, a obróciła się w słup solny . W późniejszych czasach, w Starym Testamencie używano ją jako przykładu przestrogi przed przywiązaniem do rzeczy materialnych, bo ponoć obejrzała się z żalu za miską ze srebra . Autorka bierze w obronę postać kobiety, której nawet nie nadano imienia, przez dwa tysiące lat pozostawała tylko żoną Lota, osądzoną, tą która obejrzała się ponoć z ciekawości . Szymborska obiera sobie za cel ukazanie czytelnikowi złożoności jednostki ludzkiej. Jednym ze środków jakich używa do tego celu jest destrukcja poglądu o prozaiczności motywu postępowania żony Lota. Już na samym wstępie bohaterka mówi: obejrzałam się podobno z ciekawości. Ale prócz ciekawości mogłam mieć inne powody . Psychologia poznania drugiego człowieka jest rzeczą szalenie skomplikowaną, nie sposób ogarnąć bowiem czyjejś psychiki, nie jesteśmy w stanie analizować cudzych decyzji, postępowania, gdyż nie możemy prześledzić toku jego rozumowania. A jednak mimo to jako ludzie wydajemy osądy, zapewne często niesprawiedliwe, nie biorąc pod uwagę faktu, że człowiek nie jest bezduszną maszyną, która nie reaguje na świat według ściśle określonego algorytmu postępowania. Monolog żony Lota jest jej wołaniem o sprawiedliwość, manifestem czy skargą. Obejrzała się z prostej ludzkiej ciekawości? Możliwe. Obejrzała się z żalu za całym bogactwem, którym cieszyła się w Sodomie, a który nagle musiała porzucić? Może, ale stać mogło się to również przez nieuwagę, ze wstydu, że uciekam chyłkiem , z chęci krzyku, powrotu , z gniewu , z osamotnienia . Bohaterka rozkłada przed nami cały wachlarz powodów, jednych błahych, drugich konkretniej umotywowanych. Warto zwrócić również uwagę na zasugerowaną premedytację owego postępowania. Obejrzała się z nagłej pewności, że gdybym umarła nawet by nie przystanął , możliwe iż był to jej świadomy wybór, spowodowany samotnością, beznadzieją, brakiem sensu, a wówczas jej działanie było przemyślane, umotywowane, było świadomym wyborem człowieka myślącego. Nie zasługuje wtedy na pogardę, tak jak na nią zasługuje stereotypowe ocenianie postępowania drugiego człowieka. Istotny jest także fakt, iż człowiek rozumuje według własnego systemu wartości, indywidualnie stworzonego, który przyjmuje jako powszechnie obowiązujący, co niestety, ale jest założeniem błędnym. Tyle jest sposobów widzenia świata ilu ludzi na nim, nie można kategoryzować ich według zasady zgodności czy nie zgodności z naszymi własnymi poglądami, tak jak i nie można kategoryzować zachowań innych ludzi bez głębszego zapoznania się z sytuacją. Adekwatne do tematu wydają się słowa tyle wiemy o sobie ile nas sprawdzono wypowiedziane przez Wisławę Szymborską. Człowiek, który nie znalazł się w pewnej sytuacji nie jest w stanie stwierdzić, jak sam by się w danym przypadku zachował, nie potrafi wyobrazić sobie wszystkich aspektów, które wpływałyby na jego psychikę, nie umie przewidzieć własnych reakcji. Patologiczna wydaje się więc umiejętność stworzenia przez człowieka właściwego kryterium oceny. Charakterystyczna dla twórczości Szymborskiej gra słów, alegoria i często występujący w jej poezji problem powiązania człowieka z przyrodą, znalazły swój wyraz także w tym utworze. Autorka ironizuje. Z jednej strony bowiem podkreśla znaczenie jednostki ludzkiej, jej indywidualność, broni jej znaczenia w świecie, a z drugiej strony dobitnie podkreśla jej niewielkie znaczenie w świecie przyrody. Poprzez słowa: Na brzegu dreptał chomik wspięty na dwóch łapkach. I wówczas to oboje spojrzeliśmy wstecz pokazuje nam jak ważna jest nasza biologiczna natura. Odsyła nas do miejsca, gdzie rządzą nami takie same prawa jak zwierzętami, jak w przypadku wspomnianego chomika. Pokazuje, jak niewiele nas od nich różni. Drugi przytoczony wers uwidacznia wspólnotę ludzi i zwierząt, żony Lota i chomika – i wówczas to oboje spojrzeliśmy wstecz . Problematykę wiersza z pewnością można określić jako uniwersalną. Problem utraty indywidualności jednostki w społeczeństwie, skomplikowanie procesu poznawania człowieka, niesprawiedliwość oceny jego postępowania, a z drugiej strony jego niewielkie znaczenie w świecie przyrody. Żona Lota jest utworem, który z pewnością powinien nauczyć nas pokory, sprawiedliwego wydawania opinii, ale także umiarkowania w poczuciu własnej wartości. W „Biblijnych romansach… i nie tylko” powracamy do historii Lota i jego żony. Zajrzymy do Koranu, gdzie również opisano losy Lota i jego rodziny, porozmawiamy także o szokującym pomyśle Lota i pozycji kobiet. Autor Księgi Rodzaju zanotował: „Lot wyszedł z Soaru i zamieszkał wraz z dwiema swymi córkami w górach, gdyż bał się pozostawać w … Read more "Lot i jego żona (II)"
Biblia nie wymienia żony Lota z imienia, ale rabini nazywali ją „ Idit ”(Tanhuma, Vayera 8). Żałosny koniec tej kobiety uczy jej życia: mimo że została uratowana przed wstrząsami w Sodomie, została uderzona razem z innymi mieszkańcami miasta, z których rabini dochodzą do wniosku, że jej czyny, nie różniły się od pozostałych mieszkańców Sodomy. Zazdrosna o innych, nie przyjmowała gości. Aniołowie początkowo nie chcieli być jej gośćmi, ale raczej jej męża Lota, ponieważ był bardziej sprawiedliwy (Num. Rabba 10: 5), próbowała nawet zablokować im wejście do domu. Żona Lota podzieliła ich dom na dwie części i powiedziała mężowi: „Jeśli chcesz je przyjąć, zrób to w swojej części” (Rdz. Rabba 50: 6). Lot chciał, aby członkowie jego rodziny uczestniczyli w chwalebnym akcie gościnności, podobnie jak Abraham, i poprosił żonę, aby przyniosła im sól. Odpowiedziała: „Czy w ogóle chcesz nauczyć się tego złego nawyku od Abrahama?” (Gen. Rabba 50: 4). W końcu spełniła prośbę męża, ale postąpiła przebiegle, aby usunąć gości z jej domu. Poszła do swoich sąsiadek pożyczyć sól. Zapytali ją: „Dlaczego potrzebujesz sól, dlaczego nie przygotowałeś wystarczająco dużo wcześniej? ” Odpowiedziała: „Zrobiłam dość na własne potrzeby, ale przychodzili do nas goście i to dla nich potrzebuję soli”. W ten sposób wszyscy mieszkańcy Sodomy wiedzieli, że Lot przyjmuje gości, wtargnęli do jego domu i zażądali, aby wydał ich mieszczanom (rodzaj niehalachicznej działalności literackiej rabinów polegającej na interpretowaniu materiałów nielegalnych według specjalnych zasady interpretacji (reguły hermeneutyczne). Midrash Stwierdzenia, które nie są zależne od Pisma Świętego i które dotyczą etyki, tradycji i działań rabinów; nielegalny (niehalachiczny) materiał Talmudu. Aggadah, Rdz 19:26) . Ponieważ zgrzeszyła przez sól, żona Lota została ukarana przemianą w słup z tego samego materiału (Rdz. Rabba 51: 5). Innym wyjaśnieniem przemiany żony Lota w słup soli jest oparta na tym, że miała cztery córki, dwie zamężne i dwie narzeczone. Dwie zamężne córki i ich mężowie pozostali w skazanym na zagładę mieście, podobnie jak jej dwaj przyszli zięciowie (Gen. Rabba 50: 9; zob. także „Córki Lota” ). Kiedy Lot i jego żona zostali uratowani przed zniszczeniem miasta, zlitowała się nad swoimi zamężnymi córkami, które pozostały w Sodomie, i spojrzała za siebie. Gdy tylko zobaczyła tył Szechiny (Boskiej Obecności), została przemieniona w słup soli (Pirkei de-Rabbi Eliezer, red. Higger, rozdz. 25). Słup soli został pozostawiony przez Boga jako pamiątka na zawsze (Yalkut Shimoni on Esth., par. 1056). Mojżesz ujrzał słup żony Lota, kiedy Bóg pokazał mu całą ziemię Kanaan przed jego śmiercią (Mekhilta de-Rabbi Ishmael, Masekhta de-Amalek, Beshalah 2). Każdy, kto zobaczy żonę Lota, jest zobowiązany do wyrecytowania dwóch błogosławieństw. Pierwsza, „Błogosławiony niech będzie Ten, który pamięta o sprawiedliwych”, wyraża wdzięczność i chwałę Bogu za to, że wspomniał o Abrahamie, dzięki jego sprawiedliwości ocalił Lota i jego żonę przed wstrząsem; błogosławieństwo to odnosi się do cudu, który się dokonał dla Lota. Drugie błogosławieństwo, „Błogosławiony niech będzie prawdziwy Sędzia” (recytowane po usłyszeniu o czyjejś śmierci), jest recytowane za karę nałożoną na żonę Lota (BT Berakhot 54a – b). Późna aggadah mówi, że żona Lota stoi na swoim miejscu do chwili obecnej; każdego dnia mijające woły liżą jej stopy i każdego ranka ponownie podnosi się do swojego poprzedniego kształtu jako słup soli (Sefer ha-Yashar, Vayera 39).
Co ciekawe, Ryksa była spokrewniona z pierwszą żoną Przemysła II Ludgardą, bowiem obie były prawnuczkami Eryka Knutssona i jego żony Ryksy, zatem Przemysł i Ryksa byli spowinowaceni w trzecim stopniu. Normalnie, małżeństwo pomiędzy tak spowinowaconymi ludźmi wymagałoby uzyskania dyspensy papieskiej.
Najlepsza odpowiedź blocked odpowiedział(a) o 17:18: Przed ucieczką Bóg Jahwe ostrzegł Lota, by nikt nie oglądał się za siebie, gdyż podzieli wówczas los przeklętego miasta. Niestety żona Lota podczas ucieczki obejrzała się ku Sodomie, prawdopodobnie zaciekawiona tym co się tam działo (Biblia daje zbyt mało informacji na temat tej kobiety, nie mamy więc pewności jakimi pobudkami się kierowała, a przekonanie że obejrzała się z ciekawości, jest głównie stereotypowym spojrzeniem na kobiety w tamtej kulturze[potrzebne źródło]). Stało się jak mówił Bóg i spotkała ją zagłada, gdyż zamieniła się w słup Chrystus udzielił przestrogi dla chrześcijan, ostrzegając: Przypomnijcie sobie żonę uważają, że przyczyną śmierci żony Lota było to, że wróciła do miasta, gdyż je kochała, tam też zginęła. Słup soli jest symbolem - metaforycznym pouczeniem, że za nieposłuszeństwo czeka kara. Jednocześnie jest zapewne etiologicznym wyjaśnieniem powstałego na skutek wypiętrzeń tektonicznych, jakiegoś bloku soli o kształcie postaci :) Odpowiedzi blocked odpowiedział(a) o 17:18 Uważasz, że ktoś się myli? lub

ŻONA LOTA Rodzaju 19: 15-26; Łukasza 17: 29-33 . Kiedy Abraham usłyszał, że jego bratanek Lot został wzięty do niewoli przez królów Sodomy i Gomory, ścigał wrogów i uwolnił Lota oraz „kobiety i lud . ” Pismo Święte nie mówi, kim były kobiety. Mogły to być żony i córki Lota, lub też niewolnice Sodomity. : 15).

Filistyni znow chca walchyc z tym czasie najstarsi bracia Dawida, mial ich trzech,sa w wojsku krola dnia ojciec Dawida (Jesse)powiedzial ,aby wzial troche zboza i kilka chlebow i zaniosl swym braciom ,aby sie dowiedzial co znalazl sie na polu walki akurat wystapil z szeregow filistynskich olbrzym Goliat ,by sie wysmiewac z to juz 40 dni rano i pewnie krzyczal:"wybierzcie sobie kogos,kto by ze mna mnie pokona i zabije,zostaniemy waszymi niewolnikami"Dawid wowczas spytal kilku zolnierzy co otrzyma ten kto zabije tego Goliata i odejmie hanbe od odpowiedzial mu ,ze Saul obsypie go bogactwem i odda mu za zone wlasna byl wysoki na 3 metry ,a drugi zolnierz nosil mu Saul dowiedzial sie ,ze Dawid chce wystapic przeciwko Goliatowi powiedzial ,ze nie morze bo jest tylko odpowiedzial mu "Zabilem juz niedzwiedzia,ktory porwal owce ze stada mego ojca a takze zabilem samo spotka tego Filistyna ,ze Bog mu Dawid wybral ze strumienia 5 gladkich kamieni i wlozyl je do torby,wzial proce i ruszyl na spotkanie z siebie Goliat mowi do Dwida "podejdz tylko,a cialo twoje oddam ptakom i zwierzetom na pozarcie" Dawid mu odpowiedzial ze on idzie na niego z mieczem,wlocznia i oszczepem a ja ide na ciebie w imie Jehowy ,byl pewny ze Bog wyda mu go w dawid biegnie w strone Goliata,wyjmuje z torby kamien,wklada go do procy i wypuszcza z calej trafil olbrzyma prosto w glowe i olbrzym pada martwy.............lot i jego zonaLot i jego zona mieszkali razem z Abrachamem w kraju razu Abracham powiedzial do Lota ze tu gdzie mieszkaja jest za malo miejsca dla ich trzod,ze powinni sie rozdzielic .No i sie rozdzielili Lot osiedlil sie w Sodomy byli bardzo niegodziwi,bardzo to oburzalo samego Boga w koncu poslal do Lota 2 aniolow,aby mu powiedzieli ze Sodoma i niedalekie miasto Gomora zostana zniszczone za Lot z rodzina sie troche ociagali ,aniolowie wzieli ich za rece i wyprowadzili za jeden z aniolow powiedzial ,aby uciekali jesli chca zyc,aby sie nie ogladali ,lecz uciekali w i jego corki posluchali ,nie zatrzymali nsie ani na chwile,posluchali by sie nie ogladac,ale zona Lota niestety nie posluchala,zatrzymala sie i popatrzyla na zmienila sie w slup dla nas ci ktorzy sluchaja Boga to On ich wybawia ,a ci ktorzy nie to nie..................pozdrawiam
.
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/370
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/207
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/219
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/342
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/364
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/85
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/57
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/159
  • 2ilv6o2pwo.pages.dev/341

    • historia lota i jego żony